آیا صبح خود را با یک فنجان قهوه تازه دم شده شروع می‌کنید یا با یک فنجان چای گرم که از کافئین کمتری برخوردار است؟

اینکه کدامیک را انتخاب می‌کنید تفاوتی ندارد امّا دانشمندان دریافتند که خوردن یک نوشیدنی به طور منظم، مزیت‌های سلامتی بهتری را به همراه خواهد داشت. ما در این مقاله قصد داریم که این دو نوشیدنی را از جوانب مختلف با یکدیگر مقایسه کنیم.

منبعی از فیبر

آیا می‌دانستید که قهوه دارای فیبر است؟ یک مطالعه نشان داده است که قهوه بسته به اینکه فیلتر شده، اسپرسو یا فوری باشد، به طور متوسط حاوی 1.1 تا 1.8 گرم فیبر در هر فنجان است.

شاید مقدار فراوانی به نظر نرسد امّا مقدار فیبر موجود در قهوه تقریباً 2 تا 3 برابر مقدار فیبر موجود در آب پرتقال (حدوداً 0.5 گرم فیبر دارد) است. برای دریافت 25 گرم فیبر توصیه شده در طی روز نیاز به مصرف مقدار زیادی میوه و سبزیجات دارید، در حالی که این مقدار را می‌توانید با خوردن 2 یا 3 فنجان قهوه تأمین کنید. در صورتی که یک فنجان چای به شما کمکی در تأمین این مقدار فیبر نمی‌کند مگر اینکه تصمیم بگیرید تا برگ‌های چای را بنوشید.

یک امتیاز برای قهوه

تمرکز ذهنی

آیا در حال انجام یکسری کارها هستید و نیاز به تمرکز دارید؟ مانند مطالعه برای یک امتحان سخت. قهوه موجود در چای و قهوه به ایجاد تمرکز کمک می‌کند. نتایج مطالعات نشان داده است که کافئین می‌تواند دامنه توجه، هوشیاری و زمان عکس‌العمل شما را بهبود بخشد. امّا کافئین بیش از حد هم می‌تواند منجر به عصبانیت و برانگیختگی بیش از حد شود که منجر به کاهش عملکرد و کارایی شما گردد.

مقدار کافئین موجود در قهوه و چای بسته به عوامل زیادی، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. طبق گفته کلینیک مایو، یک فنجان قهوه دم کرده حاوی 100 میلی‌گرم کافئین و یک فنجان چای حاوی 50 میلی‌گرم کافئین است. اسپرسو و قهوه فوری از کافئین کمتری برخوردارند.

در یک آزمایش از افراد خواسته شد که چهار فنجان قهوه یا چای در طول روز بنوشند. هر دو نوشیدنی اثرات مشابهی بر هوشیاری و عملکرد شناختی داشتند. امّا چای یک مزیت بزرگ نسبت به قهوه داشت: اینکه مقدار کافئین موردنیاز را برای بهبود عملکرد فراهم می‌کند، امبا نه آنقدر که خواب را مختل کند.

یک امتیاز برای چای

مفید برای باکتری روده

قهوه و چای منابع خوبی از پلی‌فنول‌ها ـ ترکیبات گیاهی که تصور می‌شود فواید زیادی برای سلامتی دارند ـ محسوب می‌شوند. تیم اسپکتور، استاد کالج کینگ لندن، گفت مطالعات نشان داده است که پلی‌فنول‌ها می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهند و به عنوان یک کاتالیزور در ساخت تریلیون‌ها باکتری مفید روده عمل می‌کنند. قهوه به طور قابل توجهی پلی‌فنول‌های بیشتری نسبت به چای سبز دارد و چای سبز دارای پلی‌فنول‌های بیشتری نسبت به چای سیاه است.

گروه تحقیقاتی اسپکتور و همکارانش در یک صورت فقط می‌توانند متوجه مصرف قهوه شوند و آن هم فقط تجزیه‌وتحلیل مدفوع انسان است. به همین علت وی معتقد است که بررسی‌های ما نشان داده است که باکتری‌های خاصی در روده افرادی که قهوه مصرف می‌کنند نسبت به افرادی که مصرف نمی‌کنند وجود دارد که از رشد بسیار خوبی هم برخوردار هستند و بسیار مفید برای روده هستند.

یک امتیاز برای قهوه

کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی

طبق مطالعات انجام شده در یک جامعه آماری بزرگ، قهوه و چای هر دو برای قلب مفید هستند و خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌دهند.

با این حال نتایج این مطالعات قابل تعمیم و قطعی نیستند. ممکن است افرادی که قهوه و چای مصرف می‌کنند، از عادات مفید دیگری مانند ورزش بیشتر یا برنامه غذایی سالم‌تری برخوردار باشند. امّا در کل به نظر می‌رسد که آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌های موجود در قهوه و چای موجب افزایش سلامت قلب می‌شوند. آزمایشات بالینی نشان می‌دهد که مصرف منظم چای، به ویژه چای سبز، ممکن است موجب بهبود فشار خون و کلسترول شود. مصرف قهوه بدون کافئین در حد 2 تا 4 فنجان در روز می‌تواند موجب کاهش بیماری قلبی شود که نشان‌دهنده این است مزیت چای و قهوه در کاهش بیماری قلبی و عروقی به واسطه ترکیبات دیگر درونشان است نه کافئین موجود.

یک امتیاز برای قهوه و یک امتیاز هم برای چای

کاهش خطر ابتلا به سرطان

نتایج بسیاری از مطالعات در طی سالیان متمادی نشان داده است افرادی که قهوه مصرف می‌کنند کمتر به سرطان مبتلا می‌شوند. بررسی 59 مطالعه در 40 گروه مختلف نشان داده است افرادی که قهوه مصرف می‌کنند، 13 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. مصرف قهوه ممکن است از شما در مقابل سرطان‌های روده بزرگ، پروستات، کبد، دهان و سینه مراقبت کند.

داده‌ها قطعی نیستند، امّا انجمن سرطان آمریکا می‌گوید قهوه حاوی صدها ترکیب فعال بیولوژیکی است، از جمله بعضی از آن‌ها می‌توان به مواردی اشاره کرد که موجب کاهش التهاب شده و از آسیب به سلول‌ها جلوگیری نموده و ژن‌های مرتبط با ترمیم DNA را تنظیم می‌کنند. سانجیو چوپرا، استاد پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد و نویسنده کتاب «قهوه؛ اکسیر جادویی» می‌گوید: «سرطان، چاقی یا بیماری قلبی، همگی یک نوع التهاب و خطر برای بدن محسوب می‌شوند که یکی از راه‌های کاهش ابتلا به این‌ها نوشیدن قهوه است.»

تاکنون، مطالعات بسیار زیادی در ارتباط با چای و مزیت آن در جهت پیشگیری از سرطان انجام نشده است امّا بررسی 113 مطالعه نشان داده است که شواهد بسیار کمی در ارتباط با اینکه مصرف چای موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌شود، وجود دارد.

یک امتیاز برای قهوه

دیابت نوع دو

یک فنجان قهوه به دلیل کافئین موجود در آن می‌تواند باعث افزایش سطح قند خون در بلندمدت شود. با این حال، نتایج مطالعات زیادی نشان داده است افرادی که به طور معمول قهوه مصرف می‌کنند، کمتر به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند. مریلین سی کورنلیس، دانشیار پزشکی در دانشگاه نورث وسترن و متخصص متابولیسم قهوه، چای و کافئین، می‌گوید که دلیل این امر می‌تواند به خاطر غلظت بالای اسید کلروژنیک موجود در قهوه باشد. برخی مطالعات دیگر نشان داده است که پلی‌فنل موجود در قهوه حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و موجب کنترل قند خون می‌شود.

یک پژوهش تحقیقاتی بر روی بیش از یک میلیون نفر نشان داد کسانی که روزانه تا چهار فنجان قهوه مصرف می‌کنند در مقایسه با افرادی که کمتر قهوه مصرف می‌کنند یا اصلاً مصرف نمی‌کنند، 25 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار می‌گیرند. همچنین نتایج نشان داد افرادی که روزانه تا چهار فنجان قهوه بدون کافئین مصرف می‌کنند، 20 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار می‌گیرند.به همین علت، کورنلیس معتقد است قهوه برای کاهش خطر ابتلا به دیابت بسیار مفید است.

در حالی که چای حاوی اسیدکلروژنیک نیست، دارای ترکیبات گیاهی دیگری است که تصور می‌شود برای کنترل قند خون مفید هستند. امّا مطالعاتی که در مورد ارتباط چای و خطر دیابت انجام شده، نتایج متناقضی را نشان داده است. برخی پیشنهاد می‌کنند که مصرف روزانه چهار فنجان یا بیشتر چای سبز یا سیاه می‌تواند خطر دیابت را کاهش دهد. اما برخی مطالعات دیگر نشان داده که چای سبز می‌تواند موجب کاهش سطح قند خون شود. برخی مطالعات دیگر هم هیچ ارتباطی بین چای و خطر دیابت پیدا نکرده‌اند. در نتیجه کارشناسان معتقدند که بر اساس شواهد می‌توان نتیجه گرفت که قهوه در مقایسه با چای، بیشتر می‌تواند از خطر دیابت جلوگیری کند.

یک امتیاز برای قهوه

سطح استرس

اگر می‌خواهید یک نوشیدنی ملایم بخورید که استرس را از بین ببرد، چای بهترین انتخاب است. مطالعات نشان داده که وقتی افراد استرس دارند، نوشیدن چای سبز یا سیاه می‌تواند به آن‌ها کمک کند احساس آرامش بیشتری داشته باشند و سطح کورتیزول به عنوان یک هورمون استرس را کاهش دهند که به علت وجود ترکیب ال ـ تینین در چای سبز و سیاه است که باعث آرامش می‌شود. کورنلیس معتقد است که ال ـ تینین نوعی اثر آرام‌بخش دارد که گاهی اوقات حتی در مکمل‌های ملاتونین برای کمک به خواب نیز گنجانده می‌شود.

در مقایسه با چای، قهوه حاوی مقدار بیشتری کافئین است که سبب تحریک هورمون کورتیزول و بهبود خلق‌وخوی می‌شود. اما همانطور که می‌دانید کافئین می‌تواند در صورت مصرف بیش از حد باعث عصبانیت، اضطراب و بی‌خوابی نیز شود. در نتیجه، اگر به دنبال آرامش هستید، یک فنجان چای انتخاب مناسب‌تری است.

یک امتیاز برای چای

دوستداران قهوه و چای، شاد باشید! افرادی که قهوه و چای مصرف می‌کنند نسبت به افرادی که هیچ کدام از این نوشیدنی‌ها را مصرف نمی‌کنند، بیشتر عمر می‌کنند. برای افرادی که چای می نوشند، هم چای سبز و هم چای سیاه، طول عمر بیشتری دارند. در یک مطالعه‌ای در بریتانیا، دانشمندان نیم میلیون نفر را در یک دوره 14 ساله زیر نظر گرفتند و دریافتند افرادی که حداقل دو فنجان چای در روز می‌نوشند در مقایسه با افرادی که چای نمی‌نوشند، 9 تا 13 درصد کمتر در معرض خطر مرگ قرار دارند.

به عقیده ماکی اینو چوی، دانشمند مؤسسه ملی بهداشت، چای سیاه و به خصوص چای سبز سرشار از پلی‌فنول‌ها و سایر ترکیبات مفید هستند و این ترکیبات به طور بالقوه می‌توانند استرس و التهاب را در بدن کاهش دهند.

در مورد قهوه، یک مطالعه تقریباً 172000 نفر را در طی مدت 7 سال مورد بررسی قرار داده که نتایج نشان داده کسانی که 2 تا 4 فنجان قهوه در روز مصرف می‌کنند در مقایسه با افرادی که اصلاً قهوه مصرف نمی‌کنند، 30 درصد کمتر در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرند. حتی کسانی که قهوه را با یک قاشق چای‌خوری شکر مصرف می‌کنند هم کمتر در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرند. مطالعات انجام شده دارای محدودیت هستند و آن هم اینکه به صورت مشاهده‌ای هستند و نه بررسی علت و دلیل. امّا به گفته کارشناسان، چای و قهوه از فواید زیادی برای سلامتی برخوردار هستند که می‌تواند موجب کاهش احتمال مرگ زودهنگام شود. چوپرا، پروفسور دانشکده پزشکی هاروارد، خاطر نشان کرد که حداقل پنج مطالعه گسترده در مجلات برجسته پزشکی نشان داده که مصرف‌کنندگان قهوه میزان احتمال مرگ‌ومیر کمتری دارند.

مقایسه فواید مربوط به چای و قهوه نشان‌دهنده این است که قهوه نسبت به چای از برتری بیشتری برخوردار می‌باشد. در نتیجه مصرف‌کنندگان یک فنجان قهوه می‌توانند از فیبر بیشتر، سلامتی باکتری روده و کاهش خطر ابتلا به سرطان و دیابت برخوردار باشند. اما افرادی که چای مصرف می‌کنند ناامید نشوند چرا که بدون شک چای برای کنترل فشار خون، کلسترول، سطح استرس، سلامت روان و افزایش بهره‌وری شما مفید است. از این جهت، هر دو نوشیدنی برای سلامت قلب و افزایش طول عمر مفید هستند.

چوپرا از دانشکده پزشکی هاروارد معتقد است یکی از دلایلی که قهوه از فواید سلامتی بیشتری نسبت به چای برخوردار می‌باشد، این است که مورد بررسی مطالعاتی بیشتری قرار گرفته و در سال‌های آینده با بررسی‌های بیشتر بر روی چای ممکن است که فواید بیشتری از چای مشخص شود.

اگر نه قهوه می‌خورید و نه چای، اصراری به تغییر عادت غذایی خود نداشته باشید و شروع به مصرف چای یا قهوه نکنید. بهتر است به مصرف آب و شیر ساده یا طعم‌دار که گزینه‌های سالم‌تری هستند، روی بیاورید. بررسی‌های آماری نشان داده است که آب اولین نوشیدنی، چای دومین نوشیدنی و قهوه سومین نوشیدنی مورد انتخاب توسط مردم جهان است.